W ostatnich latach polska teatrologia nadrabia zaniedbania w zakresie biografii twórców polskiego teatru XX wieku. Na pewno potrzebny był czas, by nabrać dystansu, przejrzeć archiwa, zgromadzić świadectwa. Teraz przyszła pora pierwszych zbiorów – ukazały się biografie Kazimierza Dejmka, Zygmunta Hübnera i Janusza Warmińskiego, a już zapowiadane są kolejne publikacje, które pozwolą wypełnić dotkliwą lukę historii teatru. Idąc na przekór przekonaniom, że ogłoszenie czyjejś biografii zamyka temat, w tej edycji „Raptularza” publikujemy esej Jolanty Kowalskiej o rolach Jacka Woszczerowicza w Teatrze Ateneum oraz tekst Kaliny Zalewskiej o pracy Zygmunta Hübnera przy Rozmowach z katem według Kazimierza Moczarskiego w Teatrze Powszechnym, a także o politycznych, historycznych i społecznych kontekstach przedstawienia. Przemysław Pawlak pisze o trudnościach, z jakimi będzie się zmagać przyszły biograf Witkacego, a Paweł Płoski podsumowuje biograficzny boom na rynku książek o teatrze.
Wspomnienia ówczesnej młodzieży aktorskiej nie pozostawiają wątpliwości: Woszczerowicz celebrował majestat mistrza z powagą i bezwzględnością, jakiej nie powstydziłyby się największe tuzy sceny minionego stulecia
„Gram tę rolę – mówił Hübner w przedpremierowym wywiadzie – ale nie próbuję naśladować Moczarskiego, kopiować jego zachowań czy reakcji. Nie znałem go osobiście, choć słyszałem jego głos. Nie tworzę portretu tego człowieka, przeżywam po prostu tę dramatyczną sytuację, w jakiej się znajdował”
Biograf Witkacego musi się skonfrontować z niezwykle trudnym, lecz w sumie oczywistym problemem redundancji. Wszechstronność, wręcz ponadnormatywna aktywność bohatera powoduje, że znacznie łatwiejsza w odbiorze i czytelniejsza jest w tym przypadku biografia pofragmentowana, sproblematyzowana, równoległe śledzenie różnych dziedzin aktywności
W ostatnich dwóch latach, w krótkim odstępie czasu ukazały się trzy biografie wielkich postaci polskiego teatru. Ziścił się zgłaszany lata temu postulat Wojciecha Majcherka, by pisać biografie twórców teatru. Zwłaszcza tych, którzy mieli kluczowy wpływ na kształt powojennej sceny w Polsce
